พ่อแม่ทุกคนรักลูก แต่การรักลูกโดยการตามใจลูกจนเกินพอดี มักจะมีผลต่อพฤติก รรมของลูกเมื่อโตขึ้น เช่น เอาตัวเองเป็นศูนย์กลางจักรวาล ตัวเองถูกเสมอ คนอื่นสิผิด หรือ
เอาแต่ใจตัวเอง อย ากได้อะไรต้องได้ ซึ่งพฤติกรร มผิด ๆ เหล่านี้ ดันเกิดจากพ่อแม่ที่ปลูกฝังให้ลูกเข้าใจผิดว่าเป็นสิ่งที่ถูกต้อง แต่การ สปอยล์ลูก มากเกินไป ก็อาจทำให้ลูกเสียคน
ได้เหมือนกัน โดยเฉพาะคนที่ถูกสปอยล์มาตั้งแต่เด็ก ดังนั้น หากไม่อย ากให้ลูกเสียคน พ่อแม่ต้องหยุดพฤติกร รมเหล่านี้ให้ได้ โดยก่อนอื่นมาดูกันว่าลูกของเรานั้น
เข้าข่ายเป็นเด็กที่โดนสปอยล์หรือไม่
เช็กลิสต์อาการลูกถูกสปอยล์
ตามที่ สถาบันกุมารเวชศาสตร์จากประเทศสหรัฐอเมริกา ได้นิย าม อาการของเด็กที่ถูกสปอยล์ ไว้ว่า เด็กในกลุ่มนี้ มักจะเป็นเด็กที่เอาแต่ใจตนเอง มีพฤติกร รมที่ถดถอย (ทำในสิ่งที่
เด็กในวัยนั้น ๆ ไม่ทำกันแล้ว) แต่พ่อแม่หลายคนอาจสับสนว่าพฤติก รรมที่ลูกกำลังทำนั้น เรียกได้ว่าเป็นเด็กที่ถูกสปอยล์หรือไม่? หรือเป็นเพียงพฤติกร รมที่ปกติในช่วงวัยนั้น ๆ ?
มาดู เช็กลิสต์อาการลูกถูกสปอยล์ กัน
– หลงตัวเอง หมกมุ่นอยู่กับการโอ้อวดตัวตนของตนเอง
– ไม่มีความเคารพผู้ใหญ่และเด็กคนอื่น ๆ
– ไม่เชื่อฟังคนอื่น ทั้งที่บ้านและที่โรงเรียน
– มีอารมณ์แปรปรวน
– ไม่มีแรงจูงใจในการเริ่มทำสิ่งใหม่ ๆ
– ไม่สามารถอยู่คนเดียวได้
– จอมบงการ
– พย าย ามดิ้นรนหาเพื่อน
4 พฤติกร รมพ่อแม่จอม “สปอยล์ลูก”
สาเหตุที่พ่อแม่สปอยล์ลูกมากเกินไปนั้นมีหลายสาเหตุ เช่น ลูกทำเองได้ช้าไม่ทันใจ กลัวลูกไม่อิ่ม
กลัวลูกไม่โต กลัวลูกไม่ทันเพื่อน ความหวังดีความกังวลของพ่อแม่เหล่านี้แหละค่ะที่เป็นสิ่งที่ทำให้
ลูกถูกสปอยล์มากเกินไปโดยไม่รู้ตัว มาดูกันค่ะ ว่าเราได้เผลอทำพฤติก รรมเหล่านี้กับลูกไปหรือเปล่า
1.ทำให้ลูกเป็น “ทุกลมหายใจของพ่อแม่”
เมื่อมีลูก พ่อแม่หลายคนก็ได้อุทิศชีวิตทั้งชีวิตให้กับลูก เป็นทุกอย่าง ทำทุกอย่าง คิดทุกอย่าง
ให้ลูกจนลูกไม่มีชีวิตเป็นของตัวเอง พ่อแม่กลุ่มนี้ จะไม่อยู่ห่างจากลูก ยอมทิ้งทุกสิ่งอย่าง
เพื่อทำตามสิ่งที่ลูกต้องการ และทำให้ลูกเป็นศูนย์กลางจักรวาล
2.ชดเชยความผิดของพ่อแม่ด้วยสิ่งต่าง ๆ ที่ไม่ใช่ความรัก
เช่น พ่อแม่ที่ต้องทำงาน มักจะรู้สึกผิดที่ไม่ได้ใช้เวลาอยู่กับลูกได้มากพอ จึงซื้อของเล่นให้ลูกเยอะ ๆ
เพื่อชดเชยความผิดนี้ การทำแบบนี้ สอนให้เด็กรู้ว่าเมื่อคนอื่นทำอะไรผิด เขาจะได้รับสิ่งของเป็นการตอบแทน
สำหรับพ่อแม่ที่ต้องทำงานนอกบ้าน ไม่ต้องกังวลใจไปว่าการมีเวลาอยู่กับลูกเพียงเล็กน้อย
จะทำให้ลูกมีปัญหา เพียงแค่คุณพ่อคุณแม่ใช้เวลาคุณภาพอยู่กับลูกโดยการหากิจกร รมทำร่วมกัน และ
ช่วงเวลาที่อยู่กับลูก ให้คุณพ่อคุณแม่โฟกัสไปที่ลูกเพียงอย่างเดียว ไม่หยิบมือถือ ไม่คิดเรื่องงานหรือเรื่องอื่น ๆ
แม้จะเป็นการใช้เวลาร่วมกันเพียงน้อยนิดแต่ก็ช่วยเติมเต็มให้ลูกได้มากกว่าการอยู่กับลูกทั้งวัน แต่พ่อแม่ไม่สนใจลูกอีกค่ะ
3.ใช้ชีวิตแทนลูก
พ่อแม่กลุ่มนี้จะวางแผนชีวิตให้ลูก บงการให้ลูกใช้ชีวิตแบบที่ตัวเองเลือกไว้เท่านั้น ลูกจะไม่สามารถใช้ชีวิต
ในแบบที่ตนเองเลือกได้ และพ่อแม่กลุ่มนี้จะเตรียมทุกสิ่งทุกอย่างให้เป็นไปตามที่พ่อแม่ได้วาดฝันไว้ว่าจะให้ลูก
เป็นหรือให้ลูกมี การให้ลูกเรียนในสิ่งที่ตัวเองเคยอย ากจะเรียน หรือการซื้อของให้ลูกเพราะในวัยเด็กตนเองอย ากได้
ก็เป็นหนึ่งในการสปอยล์ลูกอย่างหนึ่งเพราะการไม่ถามว่าลูกอย ากได้หรืออย ากเรียนสิ่ง ๆ นั้นหรือไม่ ก็เรียกได้ว่าเป็นการใช้ชีวิตแทนลูก
4.ไม่เคยปล่อยให้ลูกรอ
เมื่อลูกอย ากได้อะไร ชี้อะไร สิ่งของเหล่านั้นจะมาอยู่ตรงหน้าลูกทันที พฤติก รรมที่พ่อแม่ทำนี้จะทำให้ลูกไม่รู้จักการรอคอย
การอดทน การอดออม เพื่อให้ได้สิ่งที่ต้องการมาเป็นของตนลูกจะไม่เห็นสิ่งอื่น ๆ มีค่า เพราะไม่เคยต้องอดทนรอหรือคอยเลย
บางครั้งการปล่อยให้ลูกได้หิว ร้อน เหนื่อยบ้าง จะทำให้ลูกรู้ว่า อ าห า รที่อยู่ตรงหน้าอร่อยเพียงใดก็เป็นได้ต้องเข้าใจว่า
เด็กก็คือเด็ก ในบางครั้งลูกอาจจะงอแง อย ากมี อย ากได้ ตามวัยของเขา และพ่อแม่ทุกคน
ก็ไม่อย ากเห็นลูกเสียใจหรอกค่ะ เพราะเราทั้งรักและห่วงลูกเป็นที่สุด แต่จะตามใจลูกได้แค่ไหน?เพื่อไม่ให้ลูกโดนสปอยล์จนเสียคน
4 เทคนิคเลี้ยงลูกแบบไม่สปอยล์
1.รับฟังความต้องการของลูก แต่แก้ปัญหาตามแนวทางของพ่อแม่
ให้ลองรับฟังลูกว่าลูกต้องการอะไร รู้สึกเสียใจเพราะอะไร แม้ว่าความต้องการนั้น ๆ จะไม่มีเหตุผลเลยก็ตาม
คุณพ่อคุณแม่ก็ควรรับฟังไว้ และไม่ควรต่อว่าลูกว่าไร้ส า ระ หรือไม่มีความจำเป็นการเป็นผู้ฟังที่จะทำให้ลูกเกิดความไว้
เ นื้ อเชื่อใจพ่อแม่ และเมื่อรับฟังแล้วสิ่งสำคัญหลังจากนั้นคือแนวทางการช่วยแก้ปัญหาให้ลูก พ่อแม่
ควรยึดหลักและกฎเกณฑ์ในบ้านเป็นหลักไม่ควรแหวกกฎเกณฑ์เพื่อตามใจลูก เช่น เมื่อลูกอย ากได้โทรศัพท์มือถือ
เพราะเพื่อนมีกันหมดแล้ว ให้คุณพ่อคุณแม่รับฟังว่าลูกรู้สึกอย่างไร ต้องการมากแค่ไหน หลังจากนั้นให้ย้ำถึง
กฎเกณฑ์ว่าเราได้ตกลงกันแล้วว่าลูกจะมีโทรศัพท์มือถือได้เมื่อลูกอยู่ในวัยที่เหมาะสมเท่านั้น เป็นต้น
2.อย่ากลัวที่จะให้ลูกผิดพลาด
ผิดเป็นครู ถ้าลูกไม่รู้จักผิดพลาด ผิดหวังเลย จะมีแรงจูงใจอะไรให้พย าย ามทำสิ่งเหล่านั้นให้สำเร็จได้ และ
ลูกจะรู้จักระมัดระวังไม่ให้เกิดความผิดพลาดหรือไม่ถ้าไม่เคยทำผิดเลย ตัวอย่างเช่นเวลาเล่นเกมกับลูก ไม่จำเป็น
ต้องยอมแพ้และให้ลูกชนะทุกครั้ง การให้ลูกรู้จักแพ้บ้าง เพื่อให้ลูกได้พย าย ามทำให้ตัวเองชนะ ก็เหมือนกับ
การที่พ่อแม่ต่อขั้นบันไดให้ลูกได้ปีนผ่านอุปสรรคต่าง ๆจนทำสิ่งเหล่านั้นได้สำเร็จนั่นเอง และเมื่อลูกทำสำเร็จได้ด้วยตัวเอง
ลูกจะมีความภาคภูมิใจในตัวเอง (Self-Esteem) ซึ่งความภาคภูมิใจนี้ จะเป็นผลดีกับชีวิตของลูกในอนาคต
3.อย่าสรรเสริญเยินยอลูกจนมากเกินไป
การชื่นชมลูกเพื่อเป็นกำลังใจให้ลูกเป็นสิ่งสำคัญ แต่การชมจนมากเกินไปจนถึงขั้นสรรเสริญเยินยอ ก็อาจจะเป็นการ
ทำร้ า ยลูกได้ เพราะเป็นการส่งเสริมพฤติกรร มที่หลงตัวเองจนเกินพอดีหรือบางครั้งอาจจะเป็นการกดดันลูกได้ เพราะ
ลูกจะรู้สึกว่าพ่อแม่คาดหวังให้ลูกเป็นแบบนั้น การชมลูกที่ถูกต้อง ควรเน้นที่การชมถึงความพย าย ามของลูก
ว่าการที่ลูกทำสิ่งนั้น ๆ สำเร็จได้เป็นเพราะลูกพย าย าม เช่น เมื่อลูกสอบได้คะแนนดี แทนที่จะชมว่าลูกหัวดี เรียนเก่ง
ให้ลองปรับคำพูดเป็น “เป็นเพราะลูกพย าย าม ตั้งใจเรียน ตั้งใจทบทวนอ่ า นหนังสือ เลยทำให้ลูกได้คะแนนดี” เป็นต้น
4.รั กษ ากฎเกณฑ์ภายในบ้าน
อย่าปล่อยให้ลูกแหวกกฎเกณฑ์ภายในบ้านซ้ำ ๆ เพราะจะทำให้ลูกลดความเคารพในสิทธิของคนอื่น ๆ การตั้งกฎเกณฑ์ภายในบ้านของทุกบ้าน เป็นเพราะพ่อแม่ต้องการจำลองสถานการณ์ให้
ลูกได้รู้จักกฎของการอยู่ร่วมกันกับคนอื่น ๆ ดังนั้นอย่าปล่อยให้ลูกทำตามใจตนเอง เอาตนเองเป็นศูนย์กลาง ไม่ทำตามกฎเกณฑ์ต่าง ๆ เมื่อต้องอยู่ร่วมกับคนในครอบครัว เพราะหากลูกทำจนชิน
เมื่อลูกต้องออกไปอยู่ร่วมกับสังคม ลูกจะไม่ได้รับการยอมรับจากคนในสังคมนั่นเอง อ่ า นมาถึงตรงนี้ พ่อแม่หลายคนอาจจะกลัวจนไม่กล้าตามใจลูกเลย เพราะกลัวจะเป็นการ สปอยล์ลูก
อย ากบอกว่าเราสามารถตามใจลูกได้นะคะ แต่ควรตามใจแต่พอดี ไม่มากเกินไปหรือน้อยเกินไป ส่วนการจะตามใจมากน้อยแค่ไหนให้พิจารณาตามความเหมาะสมและโอกาส สิ่งที่สำคัญคือ
ควรให้มีการรอคอยบ้างตามความเหมาะสม ทั้งเรื่องของเล่น ขนม อย่าให้ทันทีทุกครั้งและเมื่อลูกมีอาการร้องไห้งอแง โวยวาย ให้ตั้งสติก่อนปรับพฤติกรร มลูก อย่าใช้อารมณ์ และเน้นใช้
ความสม่ำเสมอ นั่นคือ ไม่ให้ความสนใจกับพฤติกรร มที่ลูกแสดงออก หากอยู่ในที่สาธารณะให้พาไปในที่เงียบสงบ ใช้การอธิบายที่นิ่งและมั่นคง ไม่แสดงอารมณ์ เมื่อพ่อแม่แสดงออกถึง
วุฒิภาวะที่มั่นคง ลูกจะค่อย ๆ อาการงอแง และโวยวายจะค่อย ๆ ลดลงไป แต่ความรู้สึกถึงความรักจากพ่อแม่จะยังคงอยู่
